53 Redenen waarom je minder objectief bent.

We praten gemakkelijk over objectieve waarneming versus subjectieve oordeelsvorming. En we achten onszelf graag "objectief". Nu goed, ga er maar even rustig bij zitten: je wordt in al die zogenaamde objectiviteit gehinderd door in ieder geval 53 "Biases".

Wat is bias?

Het Nederlands kent geen 1-op-1 vertaling. Bias = (cognitieve) vertekening, (onbewust) vooroordeel, systematische fout.

We doen dus allemaal alsof we het kunnen: de feiten wegen, de argumenten zien, de ratio volgen. Maar onder de motorkap van dat keurige brein schuilt iets heel anders. Een rommelige verzameling vertekeningen, shortcuts en overtuigingen die ons gedrag sturen, vaak zonder dat we het merken.

Een kleine test..

Denk aan de laatste keer dat je iemand "sympathiek" vond. Grote kans dat je oordeel in de eerste tien seconden viel. Of dat je die sollicitant iets te enthousiast beoordeelde "omdat hij van dezelfde universiteit kwam". Of dat je overtuigd was van je gelijk — tot iemand met meer autoriteit iets anders zei.

We noemen het professionaliteit. Of ervaring. Maar eerlijk? Het is vaak gewoon ons brein dat lui is.

Neem het Halo-effect: één positieve eigenschap straalt uit over de rest. "Charmant? Dan zal hij wel competent zijn." Of de Anchoring bias: de eerste indruk weegt het zwaarst. En de Confirmation bias: we zoeken wat we willen vinden.

Het is geen kwaaie wil. Het is menselijk. Evolutionair zelfs handig. Alleen niet altijd waar. En juist dat maakt het interessant. Want in een tijd van data, AI en algoritmes, blijven de grootste vertekeningen menselijk. De Automation bias (blind vertrouwen) en de Algorithm aversion (blind wantrouwen) zijn twee kanten van dezelfde munt.

Vertaald naar NOBU.

In executive search lijkt objectiviteit heilig. Maar de waarheid is: we zijn allemaal vatbaar voor vertekening.  De kunst is niet om dat te ontkennen, maar om het te herkennen. En daarom werken we bij NOBU niet met "Computer Says No" modellen. We vertrouwen op ervaring én relativering. Op gesprekken die verder gaan dan het cv. Op oordelen die we durven bevragen.

We proberen steeds (beter) te luisteren. Naar wat iemand zegt, maar ook naar wat ons brein er stiekem van maakt. Dat is misschien wel de grootste professionele groei: niet méér zeker weten, maar beter beseffen waar je kunt dwalen.

En als we dat doen — als we herkennen hoe beperkt ons perspectief soms is — dan ontstaat er iets bijzonders. Dan wordt het gesprek eerlijker. De match sterker. En de mens, eindelijk, weer het uitgangspunt.

Tot slot

💭 Elke week schrijf ik hersenspinsels van mij af, als ondernemer, als bemiddelaar in executive search, als kind van mijn tijd en gewoon, als Leon.

Vaak vanuit een wat breder kader, met de intentie om te vertalen naar mijn vakgebied. En altijd op zoek naar het maken van nieuwe verbindingen 🔗.

Meer lezen, opmerking of vraag? Voeg mij gerust toe op LinkedIn.